دیدگاه
دغدغه ما (تور پرنده نگری) روستای آبکنار پل چوبی
منتشر شده
7 ماه پیشدر

دغدغهی ما
(گزارش تور پرندهنگری تالاب انزلی)
برگزاری تور پرندهنگری تالاب انزلی در محل پل چوبی روستای آبکنار، فرصتی بود تا اعضای جمعیت زنان مبارزه با آلودگی های محیط زیست و جمعیت زنان و جوانان حافظ محیط زیست گیلان با همکاری نهضت پرندهنگری تالاب انزلی در کنار آشنایی با پرندگان تالاب و لذت بردن از مشاهده و ثبت انواع گوناگون پرندگان، با مشکلات و مسائلی که زندگی پرندگان و تنوع زیستی تالاب را به خطر می اندازند، آشنا شده و تلاش کنند تا اقداماتی در جهت اصلاح و رشد منطقه برداشته شود. قطعا زیباترین و به یاد ماندنی ترین بخش این تور آشنایی با دنیای زیبای پرندگان و مشاهده آنها از پشت دوربین های دارای قابلیت بزرگنمایی و عکاسی از زیبایی های پرندگان و تالاب بود. روستای آبکنار ، موقعیت آن و وجود پل چوبی بعنوان مکان مناسبی برای عکاسی، برگزاری تور پرنده نگری و رهایی از فشارهای زندگی شهری، آشنایی بیشتر با این موقعیت جغرافیایی و اعضای نهضت پرنده نگری تالاب انزلی را می طلبد.
روستای آبکنار یک منطقه جلگه ای و جنگلی در کنار تالاب انزلی است و زیبایی و مجاورت آن با تالاب انزلی توجه گردشگران، علاقهمندان به پرنده نگری و عکاسی را به خود جلب نموده است. بنابراین این روستا و دیگر مناطق مجاور تالاب انزلی نسبت به شرایط مطلوبی که دارند ، به توجه و مراقبت بیشتری نیاز دارند تا از آسیب هایی که برای تالاب و حیات وحش آن ایجاد می شود، جلوگیری گردد.
تالاب انزلی به دلیل تعدد و کیفیت زیستگاهها و خُرد زیستگاههای مرتبط با پرندگان و قرار داشتن آن در سه مسیر از پنج مسیر مهاجرت پرندگان در جهان که پذیرای انواع پرندگان تابستان گذران ، زمستان گذران، مهاجر عبوری و مقیم میباشد و البته دلایلی دیگر بین تالاب های دارای اهمیت جهانی قرار گرفته است و از معدود تالاب های ایران است که مراکز رسمی پرندهنگری متعدد با کاربریهای متنوعی دارد. به طوریکه در این تالاب می شود پرندگان در معرض خطر انقراضی نظیر پلیکان خاکستری ، اردک سرحنایی ، اردک سر سفید, عقاب خالدار بزرگ را مشاهده کرد و از روی پل چوبی آبکنار نیز پرندگانی چون طاووسک، پلیکان سفید، اگرت، باکلان بزرگ و کوچک ، اکراس سیاه و صدها پرنده مختلف را با چشمان غیر مسلح و مسلح رویت نمود و به ثبت رساند.
از اینرو اهمیت و حساسیت این تالاب بینظیر، باعث شده است تا افرادی چون آلن پطروسیان “محقق و مروج حیات وحش و ورزش سبز” و مانیا شفاهی “مدیر مسئول فصلنامه محیط زیستی صنوبر” با راه اندازی نهضت پرنده نگری تالاب انزلی با چشم انداز “جایگزینی پرنده نگری با شکار” و با سه هدف “توسعه اکوتوریسم فرهنگی ، هنری، ورزشی منطقه” و “حفاظت غیر مستقیم از زیستگاههای تالاب” و “ایجاد معیشت پایدار از طریق ترویج پرنده نگری” با مشارکت و همکاری جامعه محلی در جهت حفظ ، ارتقای شرایط و انعکاس منابع غنی طبیعی این زیستگاه ارزشمند گام بردارند.
تالاب ها راه حل طبیعی و قدرتمندی برای جذب نسبی آلودگی محیطی، تقلیل فجایع طبیعی و جذب ۴۰٪ از ذرات کربن معلق جهان هستند بنابراین هریک از ما در مقابل این زیست بوم با ارزش مسئولیتی بزرگ به عهده داریم که با تصمیمات و سبک زندگی ما و چگونگی انجام مسئولیت اجتماعی گره خورده است. در این مسیر هریک از ما با تامل در انتخاب سبک زندگی، تلاش برای توسعه فردی و انتخاب های درست در زمان گردشگری و البته مطالبه گری می توانیم در جهت ارتقا محیط پیرامون خود، حفظ و نگهداری و پیگیری کاستی ها از طریق ارتباط گرفتن با افراد صاحب نفوذ تاثیر گذار و نوشتن مطلب و اطلاع رسانی دغدغهی اجتماعی خود را به دیگر اعضای جامعه نیز انتقال دهیم. و البته با توجه به اشارهی آقای پطروسیان میتوان با ثبت مشاهدات روزمره پرندگان در سامانه های داخلی و خارجی پرنده نگری ، توجه ملی و جهانی را به تالاب مهم انزلی و جایگاه مهم پرندگان این منطقه معطوف کرد. این تلاش ها کمک می کند تا هدف نهضت پرنده نگری تالاب انزلی نیز تامین گردد و از این منظر در جهت حفظ ارزش های زیست محیطی تکثیر شویم.
در پایان گزارش به مواردی که بخش ناخوشایند این بازدید بودند نیز اشاره میگردد تا در جهت اصلاح آنها به گفتگو بپردازیم.
۱- پوشش وسیع و خطرناک سنبل آبی بعنوان یک گیاه مهاجم که ضمن موجود بودن ماشین آلات جمع آوری مربوطه در شهرستان های ذینفع ، به جمع آوری این گیاه غیر بومی پرداخته نمی شود.
۲- فرسودگی، عدم نگهداری و ترمیم پل چوبی که با فقدان بخش قابل توجهی از حفاظ پل نه تنها وجه ناشایستی از این منطقه به چشم گردشگران میرسد ، بلکه بطور مستمر افراد مختلف بر روی آن دچار صانحه میگردند که با نزدیک شدن به ایام نوروز و انبوه گردشگران بسیار خطرناک میباشد.
۳- ازدیاد و پراکندگی انواع زباله و بطری های پلاستیکی در آب ، حاشیه تالاب و پل چوبی آبکنار.
به امید روزی که برپایی هر تور موجب بهبود و شادابی محیط زیست گردد نه تخریب و گذاشتن انبوهی از زباله.
لازم است تا از آقای آلن پطروسیان و خانم مانیا شفاهی که ما را در این بازدید همراهی کردند و آقای پطروسیان با صبر و آموزش های مفید ، به زیبایی ارزش این بازدید را دو چندان کردند تشکر ویژه ای داشته باشیم.
منبع مطالب: گزارش نهضت پرنده نگری تالاب انزلی (منتشر یافته در شماره پانزدهم فصلنامه طبیعت و محیط زیست صنوبر)
۲۸ بهمن ۱۴۰۱
۱۷ فوریه ۲۰۲۳

شاید دوست داشته باشید

لایه ازن؛ لایهای است که با جذب پرتو فرابنفش خورشید موجب ادامه زندگی روی کره زمین میشود و نابودی آن به منزله نابودی حیات تمام موجودات زمین است. از این رو سالها است که مردم جهان کمابیش با این لایه محافظ و اهمیت آن آشنایی پیدا کردهاند و بهعنوان «ضد آفتاب طبیعی کره زمین» نیز از آن یاد میشود.
مولکولهای ازن که خود تشکیل یافته از سه اتم اکسیژن و در ارتفاع ۱۸ تا ۵۰ کیلومتری از سطح زمین در لایه استراتوسفر پراکنده هستند میتوانند اشعه فرابنفش خورشید را جذب کنند و مانع از رسیدن بیش از حد آن به سطح زمین، اقیانوسها و جنگلها شوند. پرتو فرابنفش خورشید آسیبهای جدی به بدن، پوست و حیات انسان میرساند بنابراین اگر لایه ازن وجود نداشت، نظام حیات روی سیاره زمین نیز شکل نمیگرفت. با وجود اینکه لایه ازن از اهمیت بالایی برخوردار است انسانها با تولیدات مواد مصنوعی در مکانیسمهای طبیعی لایههای بالایی جو اختلالاتی ایجاد کردهاند که منجربه اتخاذ تصمیمهای جهانی و بینالمللی برای حفاظت از لایه ازن شده است این در حالیست که برخی عوامل طبیعی مانند فعالیت آتشفشانها نیز در تخریب و کاهش ضخامت لایه ازن نیز تاثیرگذار هستند.
یکی از مهمترین آثار مخرب ایجاد حفره در لایه ازن، افزایش سرطان پوست در میان انسانها است. در یک دورهای تعداد مبتلایان به سرطان پوست بهویژه در کشورهایی مانند استرالیا که در مجاورت حفره ایجاد شده در لایه ازن قرار داشتند بهشدت افزایش پیدا کرد همچنین تخریب لایه ازن و تابش پرتو فرابنفش خورشید میتواند باعث ابتلا به آب مروارید چشمی، سرکوب «دی ان ای» (DNA)، از بین رفتن مواد غذایی دریایی از جمله «فیتوپلانکتونها» و جنگلها و کاهش کیفیت محصولات تولیدی انسانها شود.
CFCها در دهه های گذشته به طور گسترده ای استفاده قرار گرفته اند و در اواخر دهه ۱۹۸۰ به اوج مصرف خود رسیدند . بسیاری از یخچال و فریزرها ، تهویه مطبوع و اسپری های تولید کف با انتشار این گاز دلیل افزایش مقدار کلر موجود در جو هستند. پس از رسیدن کلر به لایه ازن ، اشعه ماورا بنفش خورشید ، کلر را به ماده واکنشی تبدیل می کند که مولکول های ازن را از بین می برد. ترکیبات دیگری مانند برم نیز در تخریب لایه ازن نقش زیادی دارند. اگر سطح این مواد در جو طی سالها به شدت کاهش یابد ، سوراخ ازن در دهه های آینده کاملا بهبود می یابد
برای دست یابی به بهبود وضعیت لایه ازن، پروتکل مونترال ، توافق نامه بین المللی چ که برای رسیدگی به مشکل جهانی تخریب ازن شکل گرفت. این پروتکل در سال ۱۹۸۶ توسط بیش از ۷۰ کشور امضا شد. اهداف این توافق نامه کاهش تولید ۲۰% CFC تا ۱۹۹۳ و ۵۰٪ تا ۱۹۹۸ بود. از زمان امضای توافق نامه ، این اهداف تقویت شده است.
البته دهه ها طول می کشد تا مواد شیمیایی تخریب کننده ازن کاهش یابند اما در ترمیم لایه ازن پیشرفت زیادی داشته ایم و این اولین بار در تاریخ است که با همکاری جهانی به نتیجه مطلوب رسیده ایم.
ایران جزو کشورهای در حال توسعه است و موفق شده استفاده از برخی گازهای مخرب لایه ازن مانند «کلروفلوئوروکربنها» (CFC) را تا اول ژانویه ۲۰۱۰ میلادی در کشور حذف کند. پس از حذف استفاده از گازهای مخرب لایه ازن در ایران برخی از صنایع کشور به سراغ استفاده از گازهای جایگزینی رفتند که مخرب لایه ازن نباشد یا کمتر از گازهای پیشین مخرب لایه ازن باشد. اما با مطرح شدن مساله گرمایش جهانی مشخص شد که برخی از این گازهای جایگزین، با وجود اینکه مخرب لایه ازن نبودند یا به میزان کمتری باعث تخریب آن میشدند، اما دارای اثرات گلخانهای شدیدی بودند که باعث گرم شدن سطح کره زمین می شدند.

نهم شهریورماه با نام یکی از جانوران زیبای ایرانی گره خورده است؛ «روز ملی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی»، جانداری که بیم از میانرفتن آن نگرانی سالیان دور همهی دوستداران زیستبوم و حیات وحش کشور است.
یوزپلنگ ایرانی یا یوزپلنگ آسیایی به انگلیسی (Persian cheetah) نام علمی: Acinonyx jubatus venaticus))، سومین گربهسان آسیایی در حال از میان رفتن شناخته شده است و اکنون تنها ۴۰ قلاده از آن در ایران یافت میشود.
رویدادی تلخ که به مناسبتی ارزشمند انجامید
در نهم شهریورماه ۱۳۷۳ خورشیدی و در گرماگرم تابستان، یوزپلنگ ماده با سه تولهاش برای نوشیدن آب راهی نخلستانهای پیرامون بافق شد، در این میان شماری از مردم ناآگاه بومی (یا غیر بومی) یوزپلنگ بختبرگشته و تولههایش را محاصره میکنند و با سنگ و چوب به جانشان میافتند، پس از مدتی مقاومت مادر شکسته میشود از حجمهی ضربههای وارد شده فرار میکند و تولههایش گرفتار میشوند.
یکی از شاهدان، خود را به اداره محیط زیست بافق میرساند و ماموران محیط زیست را از این رویداد آگاه میکند. زمانیکه ماموران به محل میرسند با لاشهی بیجان یکی از تولهها روبهرو میشوند اما دو تولهی دیگر با وجود زخمهای شدید زنده مانده بودند. تولههای زخمی به یزد فرستاده میشوند ولی شدت آسیبهای وارد آمده بر سر و روی یکی از تولهها به مرگ او در میانهی راه میانجامد.
تولهی سومِ جانبهدر برده از جور روزگار در یزد به کمک دامپزشک درمان میشود و برای نجات از مرگ بلافاصله به تهران منتقل میشود.
و اما برپایهی گزارشهای محیطبانان بافق، ماده یوز نگران هر روز به نزدیکی شهر و نخلستان میآید تا تولههای را جستوجو کند اما پس از یک هفته جستوجوی ناکام، دیگر در آنجا دیده نمیشود.
تولهی بازمانده، ماریتا نام گرفت و پس از مدتی بهبود یافت. ماریتا تا دیماه ۱۳۸۲ خورشیدی، در پارک پردیسان تهران زندگی کرد و پس از نه سال ازمیان رفت. ماریتای نجاتیافته و بازماندهی آن رخداد تلخ به دلیل تنهایی و نبود جفت، هرگز نتوانست کمکی به از میان نرفتن یوزپلنگها بکند.
چند سال پس از مرگ ماریتا و در سال ۱۳۸۶ خورشیدی، با ابتکار انجمن یوزپلنگ ایرانی و با توجه به اینکه یوزپلنگ از مهمترین گونههای جانوریِ درمعرضِ انقراض در ایران است و در ایران نیاز به حفاظت دارد، نهم شهریورماه به یاد ماریتا و از دست دادن خانوادهاش در آن رخداد تلخ به نام «روز ملی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی»، نامگذاری شد.
بهگفتهی پایگاه خبری زیست آنلاین: «روز ملی یوزپلنگ ایرانی، را میتوان یادآور پیشینهی درخشان، همت بلند و مسوولیت سنگین ما ایرانیان دانست. ۹ شهریور به یادمان میآورد که ایران تنها کشور قارهی کهن است که توانسته نسل یوزپلنگ آسیایی را زنده نگه دارد. ۹ شهریور یادآور پیمانیست که برای حفاظت از واپسین بازماندههای این گونه ارزشمند با یکدیگر بستیم. ۹ شهریور به ما یادآوری میکند که برای حفظ این میراث طبیعی چه مسوولیت سنگینی در برابر خالق هستی و در برابر جهانیان داریم. ۹ شهریور وعده ما برای دست به دست هم دادن، همپیمان شدن و یکی شدن برای حفاظت از نسل یوزپلنگ است».
منبع: زیست آنلاین ، 8 شهریور 1397

در سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۳) بود که ۵ کشور ساحلی پیرامون خزر، کنوانسیون منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریای خزر موسوم به کنوانسیون تهران را امضا کرده و در تاریخ ۱۲ آگوست ۲۰۰۶ برابر با ۲۱ مردادماه ۱۳۸۵ متعهد شدند تا مفاد این معاهده نامه را رعایت کنند و این روز را به عنوان یک واقعه مهم زیست محیطی جشن گرفتند.
خزر نام دریاچه ای با وسعت ۶۰۰ هزار و ۳۸۴ کیلومتر مربع است که طول سواحل آن به ۷۰۰۰ کیلومتر می رسد. کشورهای ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، جمهوریهای ترکمنستان و قزاقستان این دریاچه را در برگرفته اند و همگی از مواهب آن استفاده می کنند.
آنچه که ارزش بسیاری به این دریاچه می بخشد حضور ۴۰۰ گونه آبزی در آن است که در میان آنها ماهیان خاویاری مهم ترین ساکنان این دریاچه به شمار می روند. البته همه چیز به همین جا ختم نمی شود و علاوه بر منابع زنده، خزر پس از خلیج فارس و سیبری، به لحاظ ذخایر نفت و گاز موجود در ساحل و زیربستر در مقام سوم قرار دارد و همین مسئله ارزش آن را چندین برابر می کند.
حدود ۱۵ میلیون سکنه حاشیه دریاچه، درآمد خود را از آن تامین می کنند و هزاران فرصت شغلی به واسطه ی وجود این دریاچه ایجاد شده است.
فک خزری مهمترین پستاندار خزر است که طول عمر حدودی ۳۰ سال دارد. در اواخر بهار، تابستان و اوایل پاییز در مناطق میانی و جنوبی که آب عمیقتر و سردتری دارد به سر میبرد. در این فصل در آبهای نزدیک به سواحل گیلان و مازندران، بهخصوص در سواحل شرقی مانند میانکاله و بابلسر تعدادی فُک که فقط سرهایشان از آب بیرون است مشاهده میشوند. این جاندار بالغ روزانه دو تا سه کیلوگرم ماهی می خورد که سالانه حدود یک تن می شود.
دشمن طبیعی بچه فک ها، عقابها هستند گاهی اوقات در نواحی شمال دریای خزر گرگها نیز فکها را میکشند. همه ساله تعداد زیادی فُک در تورهای ویژهی صید ماهیان خاویاری گرفتار میشوند. فُکهای گرفتار شده یا خفه میشوند یا معمولاًبه وسیله کارد بلندی که صیادان در شکم آنها فرو میکنند، یا با کوبیدن چکش به سرشان به قتل میرسند. تعداد زیادی از این فُکها مرده یا نیمه جان در سواحل استان مازندران، به خصوص در منطقه میانکاله تا بابلسر، مشاهده میشوند. سالانه حدود ۵۰۰ فک در آبهای ایران از این طریق کشته میشوند.

کارگاه آموزشی مدیریت پسماند کمیته آموزش در کتابخانه شفت

جلسه مشاوره کمیته ی فرهنگی(تفاوت اضطراب و استرس و راهکارهای مقابله با آن

ضد آفتاب طبیعی زمین

روز ملی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی

۲۱ مرداد: روز ملی دریای خزر
اخبار جمعیت
- اخبار جمعیت5 سال پیش
جلسه کتابخوانی و بررسی معضلات شهرستان رضوانشهر
- اخبار جمعیت8 سال پیش
مدرسه سبز کوثر به مناسبت هفته منابع طبیعی و روز درختکاری برگزار کرد
- اخبار جمعیت8 سال پیش
حضور جمعیت در جشنواره سلامت در مدرسه آذر بهنیا
- فعالیت جمعیت5 سال پیش
ویژه برنامه روز جهانی زمین پاک در مدرسه کوثر
- اخبار جمعیت7 سال پیش
همیارانِ طبیعتِ مدرسه ی حمزه رفعتی انتخاب شدند
- اخبار جمعیت5 سال پیش
تشکیل جلسه اعضای دفتر نمایندگی جمعیت زنان و جوانان حافظ محیط زیست رضوانشهر
- فعالیت جمعیت5 سال پیش
برنامه روز جهانی زمین پاک در مدرسه شهید نجات الهی
- اخبار جمعیت5 سال پیش
گزارش تصویری اولین برنامه “یکشنبه های سبز” در پارک توحید رشت