دیدگاه
حاضرند زباله را دفن کنند؛ اما به ما ندهند
منتشر شده
11 ماه پیشدر

بررسی مشکلات و سنگ اندازی های پیشروی فعالان حوزه تفکیک پسماند در گفتوگو با یکی از فعالان
سیاست های اصلاحی در حوزه مدیریت پسماند یکی از ناکارآمدترین سیاست های مدیریت شهری طی سال های گذشته تاکنون بوده است. عمده شهرداری شهرهای بزرگ در این عرصه کمیتشان میلنگد و نتوانسته اند سازوکاری مناسب برای هرکدام از مراحل جمع آوری، تفکیک و دفن و تبدیل پسماندها داشته باشند. هنوز حجم عظیمی از زباله در شهرهای بزرگ با تأخیر، در شرایط غیربهداشتی جمع آوری میشوند و به مراکز دفن میروند و دفن غیربهداشتی و مخلوط و تلنبارشدن، یکی از اصل یترین راهکارهای شهردار یهای شهرهای بزرگ است. رویکردی که در برخی از شهرها مانند سراوان در گیلان به یک معضل جدی و حیاتی در چند دهه تبدیل شده است. روزانه بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ هزار تن زباله در شهرهای کوچک تا شهرهای بزرگی مانند تهران تولید میشود که بدون استفاده از قابلیت ها در ابتدایی ترین شکل به محله ای دفن میرسند و زیر خروارها خاک دفن میشوند. سلول دفن بهداشتی را که در تهران از چند سال قبل ایجاد شده، چند شهر دارند؟ فیلتر زباله سوزها چند وقت یک بار تعویض میشود؟ تولید کود و کمپوست یا تولید برق از زباله های تر چقدر صرفه اقتصادی دارد و به عنوان یک مسیر درآمد پایدار شهر چقدر دنبال میشود؟ و مهمتر اینکه چرا بعد از این همه سال هنوز متولیان این حوزه از شهرداری و محیط زیست و وزارت کشور و سازمان شهرداری ها گرفته تا علوم پزشکی و بیمارستانها و سرمایه گذار و پیمانکار بخش خصوصی با هم هماهنگ نیستند و هرکدام ساز خودشان را میزنند؟
گفتن ندارد که زباله یکی از ظرفیت های خوب درآمدزایی و استفاده بهینه برای شهر است و در تمام دنیا تلاش شده تا این عامل تهدید را به فرصت هایی با درآمدهای پایدار تبدیل کنند. آنچه در شهرهای ایران در حوزه پسماند شاهد هستیم، سیستمی معیوب و محدود از ماشین آلات جمع آوری و کارکنانی ناراضی در یک سو و پیمانکاران و دست اندرکارانی پیدا و پنهان در شهرداری و بیرون از آن از سوی دیگر است. چندین دهه است که در میانه عدم شکل گیری یک سیستم کارآمد و با صرفه اقتصادی برای جمع آوری پسماند شهری فرصت طلبانی به صورت غیرمجاز یا با مجوزهای شهرداری، سیستم جمع آوری و تفکیک پسماند خشک شهرها را با استثمار افراد نیازمند یا مهاجران غیرقانونی افغان به دست گرفت هاند. شاید آمار دقیقی از درآمد این مخازن مشمئزکننده و متعفنی که سریع از کنار آن م یگذریم وجود نداشته باشد اما برخی دست اندرکاران این چرخه میگویند چرخش مالی این حوزه صدها میلیارد تومان است که حتما بخش زیادی از آنها به شهرداری ها و پیمانکارانشان یا افراد مرتبط با آنها برمیگردد. قسمت ناراحت کننده ماجرا اینجاست که این پول به چرخه شهر و تأمین نیازهای آن هم برنمیگردد که اگر ای نگونه بود، در همه این سال ها شاهد خودکفایی شرکت های پسماند در بودجه هایشان و نوسازی ناوگان و بسیاری اتفاقات جدید در این عرصه میبودیم. در این میان برخی اقدامات شهرداری ها برای اصلاح شرایط و بهره بیشتر از این سرمایه ارزشمند شهری هم دچار مشکلات فراوان است که نمونه های متوقف و روی هوا مانده بسیاری از این پروژه ها را در شهرهای مختلف بارها دید هایم. راه اندازی سایت پیرولیز و اورهال کارخانه کمپوست شهر کرج و تولید محصولی ارزشمند از میان هزاران تن نایلون و پلاستیک یکی از این اتفاقات خوب در شهر کرج بوده که متأسفانه چند سالی است متوقف مانده و با این توقف سالانه حداقل ۱۰۰ میلیارد تومان در جیب سوءاستفاد هکنندگان تفکیک غیرمجاز در البرز میریزد.
با محمد چایلو، مدیر سایت پیرولیز و بیوکمپوست کرج، درباره تلاشی که در چند سال اخیر برای راه اندازی و فعال نگه داشتن این مجموعه و سنگ اندازی هایی که وجود داشته صحبت کردم که از این گفتوگو میتوان متوجه شد که ایراد کار موضوعی بسیار ساده و قابل حل است، اما همچنان این وضعیت ادامه دارد. سایت پیرولیز زباله (آتشکافت – تقطیر تخریبی) کرج از سال ۹۴ شروع به کار کرده اما در این سالها چندین مرحله را از سر گذرانده و هنوز به نقطه مطلوب نرسیده و متوقف مانده است. چایلو با بیان اینکه سایت پیرولیز کرج اولین و تنها سایت پیرولیز کشور بوده که در کرج راه اندازی شده، توضیح میدهد: در این سایت همه نایلون ها و پلاستیک های خطوط مختلف جدا و در این خط به هیدروکربن (نوعی مکمل سوختی) تبدیل میشود که برای سوخت پتروشیمی ها و کوره ها از آن استفاده میشود. او با تأکید بر اینکه یکی از معدود شرکت های فعال در این زمینه هستیم که سرمایه گذاری قابل توجهی در این زمینه کرده ایم، افزود: این مجموعه در حال حاضر ظرفیت روزانه ۴۰ تا ۵۰ تن را دارد و به این ترتیب از دفن روزانه ۵۰ تن نایلون جلوگیری میشود اما متأسفانه در مسیر اجرای این پروژه سن گاندازی زیادی صورت گرفته است. همان ابتدای کار و پس از اجرای کار برای پروانه بهره برداری مشکلات زیادی داشتیم و چند ایراد را به ما وارد میکردند و در نهایت در سال ۹۸ بالاخره پروانه بهره برداری را گرفتیم و اجازه فعالیت از سازمان محیط زیست و صنعت و معدن را دریافت کردیم. این کارآفرین در حوزه پسماند در توضیح بیشتر گفت: مشکل اصلی این بود که مواد اولیه یعنی زباله مخلوط یا نایلون جدا شده را به ما تحویل نمیدادند و کارخانه کمپوستی که آنجا قرار داشت حاضر بود هزاران تن نایلون را دفن کند اما آن را به ما ندهند. با پیمانکاران کمپوست شهرداری کرج مشکلات زیادی داشتیم و در زمانی هم که پیمانکار کمپوست با شهرداری اختلاف پیدا کرد و کارخانه تعطیل شد، عملا کار ما هم متوقف شد و دو سال و نیم تعطیل بودیم. او گفت: پس از این شرایط به این نتیجه رسیدیم که خودمان کارخانه کمپوست را راه اندازی کنیم تا مواد اولیه را هم در اختیار داشته باشیم و به این ترتیب وارد مناقصه شدیم. آنها از ما چند خواسته داشتند و در مقابل ما هم مطالباتی داشتیم؛ از جمله تعهدات ما اورهال کارخانه کمپوست و تولید کود کمپوست بود که انجام دادیم اما آنها در مقابل به
تعهداتشان عمل نکردند. در این مدت که کارخانه کمپوست در دست پیمانکار دیگری بود، زباله ها را به نام کود کمپوست زیر خاک دفن میکردند و زمانی که با ما قرارداد بسته شد، بیش از شش هزار ماشین زباله دپوشده را تحویل دادند. چایلو در ادامه گفت وقتی کارخانه کمپوست را در اختیار گرفتیم، حدود ۱۳ میلیارد تومان هزینه کردیم تا دوباره زنده شود و در نهایت کارمان را برای تولید کمپوست شروع کردیم و بهترین نوع کود کمپوست را در کشور تولید کردیم که مشتر یهای زیادی داشتیم و ثبت اختراع بابت نوع کود تولیدیمان داریم که حرف اول را در کشور م یزند. همه امور به خوبی پیش میرفت تا اینکه پس از یک سال و نیم به علت اشکالات غیرواقعی که وارد کردند، کارخانه کمپوست و پیرولیز از آبان ۱۴۰۰ تعطیل است و یک اختلاف حقوقی بین ما وجود دارد و در همه این مدت زباله ها همه دفن میشود. او درباره دلیل عدم همکاری پیمانکار یا شهرداری با این پروژه گفت: پیمانکار تفکیک شهرداری اجازه نمیداد برای جداکردن نایلون اقدام کنیم و خودشان هم این کار را نمیکردند. واقعیت این است که بسیاری از این پیمانکاران اطلاعات ندارند و نمیدانند این روند چطور است. در عین حال تولید کود صرفه اقتصادی برای این پیمانکاران ندارد و به همین دلیل پیمانکاران فقط به دنبال تفکیک و فروش ضایعات هستند و به اسم درس تکردن کود آنها را فقط زیر خاک دپو میکنند. این کارآفرین در حوزه پسماند میگوید برای کارخانه پیرولیز بیش از ۲۵ میلیارد تومان و برای اورهال کارخانه کمپوست هم حدود ۱۳ میلیارد هزینه شده است که قرار بود در مدت ۶۰ ماه این هزین هها برگردانده شود که عملا این روند اجرا نشد. او افزود: قرار بود در بخش تفکیک و بازیافت روزانه ۶۰۰ تا ۷۰۰ تن زباله به ما تحویل بدهند تا امکان تفکیک ۱۰٫۵ درصد را داشته باشیم اما عملا شهرداری با دادن اجازه برداشت از مخازن سطح شهر به همه پیمانکاران چرخی چیزی برای ما باقی نگذاشت و تفکیک ما به زیر یک درصد رسید و عملا دستمان خالی بود.
چایلو افزود: هرکدام از این پیمانکاران چرخی یک منطقه از شهر را از شهرداری به مبالغی بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون اجاره ماهانه کرده بودند و منافعشان در فعالیت همین افراد چرخی و وانتی است و میتوان گفت به ازای هر مخزن زباله دو نفر چرخی وجود دارد؛ در این شرایط که همه زباله از همان مخزن تفکیک میشود، دیگر چیزی جز زباله تر برای کارخانه ما نمیماند و دیگر چرخ کارخانه پیرولیز نمیچرخد. به این ترتیب اصل سرمایه گذاری که ما در این کارخانه داشتیم برنمیگردد و تماما ضرر کرده ایم. او با تأکید بر اینکه عامل پایداری و ادامه فعالیت این افراد چرخی در جمع آوری پسماند شهری همین عملکرد شهرداری است که با همین واگذاری حداقل سه میلیارد تومان ماهانه درآمد از پسماند مناطق خود دارد، افزود: من متخصص این حوزه هستم و دکترای کارآفرینی دارم و در این حوزه با سرمایه گذاری تلاش کردم همکاری کنیم اما متأسفانه از سمت مقابل همکاری وجود ندارد و پای فشار و نفوذ افرادی که در این چرخه هستند و منفعت زیادی دارند در میان است و نمیگذارد این روند مفید برای شهر به نتیجه برسد. او با بیان اینکه به خاطر شهر و حتی سرمایه گذاری خودمان دلمان میسوزد که این همه زحمت کشید هایم و در این مدت پیگیر کار بود هایم و افزود: از دفتر استاندار تا امام جمعه و سایر مسئولان استانی همه در جریان کار ما هستند اما عملا کسی قدمی برنمیدارد. ما این امکان و سفارش را در استانهای دیگر داریم و در همین استان همسایه یعنی قزوین درخواست کار داریم اما دلمان میسوزد که در شهر خودمان نمیتوانیم کار کنیم. چایلو میگوید آنها حتی زباله سوزهایی را برای زبالههای ویژه و بیمارستانی خریداری کرد هاند که فیلترهای مناسب را هم دارد اما شهرداری و علوم پزشکی و محیط زیست برای فعال کردن آنها همکاری نکرده اند و همچنان ترجیح میدهند این زباله ها را غیربهداشتی دفن کنند.
منبع: روزنامه شرق 28 خرداد صفحه 6 و 7
ما را در شبکه های مجازی جمعیت زنان و جوانان حافظ محیط زیست و جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست گیلان دنبال کنید

شاید دوست داشته باشید

« ۲۳ اردیبهشت ماه و ۲۲ مهر به عنوان دو روز جهانی حفاظت از پرندگان مهاجر در سال ۱۴۰۲ نامگذاری شده است»
روز جهانی پرندگان مهاجر امسال بر موضوع آب و اهمیت آن برای پرندگان مهاجر تمرکز خواهد کرد. اکثریت قریب به اتفاق پرندگان مهاجر در طول چرخه زندگی خود به اکوسیستم های آبی متکی هستند. تالابهای داخلی و ساحلی، رودخانهها، دریاچهها، نهرها، مردابها و برکهها همگی برای تغذیه، آشامیدن یا لانهسازی و همچنین مکانهایی برای استراحت و تغذیه در طول سفرهای طولانیشان حیاتی هستند.
متأسفانه، اکوسیستمهای آبی در سراسر جهان به طور فزایندهای در معرض تهدید قرار میگیرند و همچنین پرندگان مهاجری که به آنها وابسته هستند، در حال تهدید هستند. افزایش تقاضای انسان برای آب، همچنین آلودگی و تغییرات آب و هوایی، دخالت های سود جویانه و بهره کشانه از سرزمین تأثیر مستقیمی بر دسترسی به آب سالم و وضعیت حفاظتی بسیاری از پرندگان مهاجر دارد. کمپین روز جهانی پرندگان مهاجر امسال اهمیت آب را برای پرندگان مهاجر برجسته میکند و اقدامات کلیدی برای حفاظت از منابع آبی و اکوسیستمهای آبی را شناسایی میکند.

سیامک صدیقی: با بوی لهیده همراه، می افتد توی سرازیری کُند حافظ و تریلی را در بامداد خیابان های تهران، پیش می برد. چشم های خواب زده راننده در تمامی این مسیر تکراری شبانه و در میانه تنهایی و سکوت فقط آرادکوه را می بیند که ۴۰ کیلومتر آن سوتر برای چند هزار تن زباله هر روزه دهان باز کرده است. تریلی، زباله بار زده است و بوی پرپشت چسبناک از لابه لای ۶۵ تن محموله ناهنجار آن، آرام بیدار می شود و سر می خورد در هوای ملایم تهران. عقربه ها خودشان را به حوالی ساعت سه سحرگاه رسانده اند که عربده سرخوش چند جوان از یک سواری عجول، سکوت را از مسیر خواب آلود خیابان می گیرد و به سمت راننده خیز برمی دارد: چطوری آشغالی؟ سواری با همان شتاب دور می شود و این واژه کم حجم با تمام بی حرمتی دامن گیرش گره می خورد به چرخ های تریلی و گیر می کند به دالان های چسبناک گوش راننده… در سراسر مسیر تا خالی کردن زباله در آرادکوه و هفته های بعد با او همراه می شود و آن قدر با او می ماند که وقتی سوار تریلی اش می شوم، پیش از همه چیز این خاطره را با ترکیبی از ریشخند و بغض برایم تعریف می کند.
شمار چشمگیرکامیونهای حمل زباله اولین چیزی است که حواس چشم ها را با خودش گلاویز میکند. کامیونهای ایسوزو دُم به دُم از در شمالی وارد میشوند و در همان مقدمه حضور برای وزنکشی روی باسکول میروند. ایسوزوهای شکم پر که اگر سنگینی زبالههاشان به عدد چهار و نیم تن تجاوز نکند، جواز ورود به سکوها را پیدا میکنند. اینجا و همراه با پسماندهای هممرز با تعفن، ایستگاه میانی انتقال پسماند بیهقی است؛ جایگاهی شامه آزار که یک فصل مهم از سفرنامه هر روزه زباله در آن ثبت میشود. نگهبان های ورودی ۲۰۰ بار ورود ایسوزوهای سرشناس شهر را تیک م یزنند تا حجم زباله روزانه به ۷۰۰ تن برسد. اینجا یکی از ۱۱ ایستگاه میانی پایتخت است که همگی نفسهای آخرشان را میکشند؛ نوآوری های روزگار مدرن و واخواهی های دوستداران زمین، سالهای بسیاری است که دست روی زباله گذاشته و حالا پایتخت به سمت بایگان یکردن ایستگاه های میانی و ایجاد مراکز تخصصی بازیافت (ام.آر.اف) رفته است.
راننده تریلی های زباله کش که تمامی شب های سال در تکراری محصور، مسیری ثابت را سه بار تا آرادکوه در جنوبی ترین نقطه تهران م رود و هر بار ۳۰ تن پسماند را با خودش همراه میکند. زباله ها راه می افتند به سمت آرادکوه؛ و ملازمت یک ساعته با همراهان بدبو آغاز م شود. توی اتاقک کابین شلختگی جنجال می کند؛ ظرف غذای نیم مانده شام و لیوا ن های قهوه- ماسیده بلاتکلیف همه جا رها شده اند. پلاستیک های تخمه و پوست های پراکنده آن، فلاسک خسته چای، قوطی کم جثه قهوه، چیپس های خانگی و میوه های قاچ شده.
« مرکز پردازش و دفع پسماند آرادکوه » یک تابلوی رنگ پریده ممتد است که تریلی سرش را به سوی ورودی آن خم میکند و به سمت بوی غلوشده گندید های میرود که تمام قد به پیشواز آمده است. اینجا منزلگاه هفت هزار تن زباله روزانه تهرانی هاست. سفرنامه آشغال با رسیدن به سکوی تخلیه به انتها میرسد و تریلی، بارش را میان زباله ها خالی میکند. لا به لای پشته های عظیم زباله، تریلی های دیگری هم می آیند و می روند و همگی دومین سفر تکراری امشبشان را به پایان برده اند. ابراهیم جایی در میانه بوی خی زبرداشته پوسیده، سیگار م یکشد؛ دو هزا رو ۹۲۰ شب زباله آورده است؛ معادل عدد حیر ت آور هش تهزا رو ۷۶۰ سفر به آرادکوه.
متن بالا بخشی از گزارش تهیه شده با عنوان “زباله کشی در هیاهوی خواب و خیابان های تکراری تهران” بود. متن کامل آن را میتوانید در صفحه 10 روزنامه شرق چاپ 9 اردیبهشت 1402 بخوانید.

تالاب انزلی یکی از جاذبههای زیستمحیطی شمال کشور است که در دهههای اخیر با مشکلات متعددی مانند ورود آلودگیها، هجوم سنبل آبی و افزایش حجم رسوبات مواجه بوده است.
حوزه آبخیز این تالاب “دریایی – ساحلی” ۳ هزار و ۶۱۰ کیلومترمربع وسعت دارد. دست کم ۵۰ گونه ماهی در این تالاب شناسایی شده و بیش از ۱۰۰ هزار پرنده مهاجر آبزی، فقط در این تالاب زمستان گذرانی میکنند
در رابطه با پرندگان مهاجر، چند منطقه از نظر پذیرش آنها مشخص شده است. هرکدام از آنها وضعیت خاصی دارند. این مناطق عبارتاند از: منطقه مرکزی تالاب پرندگان، منطقه شمالی تالاب پرندگان، منطقه جنوبی تالاب پرندگان و منطقه غربی تالاب پرندگان.
برخی از مشکلاتی که باعث تهدید این تالاب شدهاند عبارتند از:
– کاهش سطح آب در تالاب به دلیل کمآبی و تخریب منابع آبی
– آلودگی آب تالاب به دلیل دفع پسابهای شهری و صنعتی
– تخریب مراتع و جنگلهای اطراف تالاب
– شکار غیرمجاز پرندگان و ماهیان در تالاب
به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۹، سطح آب تالاب انزلی به حدی کاهش یافت که بیشتر از ۱۰۰ هکتار از این تالاب خشک شد. این موضوع باعث کاهش تعداد پرندگان مهاجر و حیات وحش در این منطقه شده است. برای نجات تالاب انزلی، باید از تلاشهای جدی برای حفظ و احیای آن استفاده شود.

بازارچه دست آفریده های اعضای جمعیت زنان

به نام طبیعت

ایستگاه اموزشی درپیاده راه فرهنگی

روز جهانی پرندگان مهاجر

زباله باری نیست که آن را نگه داری
اخبار جمعیت
- اخبار جمعیت5 سال پیش
جلسه کتابخوانی و بررسی معضلات شهرستان رضوانشهر
- اخبار جمعیت7 سال پیش
حضور جمعیت در جشنواره سلامت در مدرسه آذر بهنیا
- اخبار جمعیت7 سال پیش
مدرسه سبز کوثر به مناسبت هفته منابع طبیعی و روز درختکاری برگزار کرد
- فعالیت جمعیت5 سال پیش
ویژه برنامه روز جهانی زمین پاک در مدرسه کوثر
- اخبار جمعیت7 سال پیش
همیارانِ طبیعتِ مدرسه ی حمزه رفعتی انتخاب شدند
- اخبار جمعیت5 سال پیش
تشکیل جلسه اعضای دفتر نمایندگی جمعیت زنان و جوانان حافظ محیط زیست رضوانشهر
- فعالیت جمعیت5 سال پیش
برنامه روز جهانی زمین پاک در مدرسه شهید نجات الهی
- اخبار جمعیت7 سال پیش
نمایشگاه نقاشی خانه ایمن در برابر زلزله از نگاه کودکان در رشت برگزار شد