متن زیر با عنوان «حفاظت از ۱۱ درصد ایران با دستان خالی» در تاریخ 21 اردیبهشت 1402 در روزنامه شرق چاپ شده است.

مأموران یگان حفاظت محیط زیست یا محیط بانان، افرادی هستند که بر اساس قوانین موجود، حافظ عرصه های طبیعی سرزمین هستند. بر اساس قوانین موجود، آن‌ها، حافظ
عرصه های طبیعی سرزمین هستند. این افراد مسئولیت های مهم و خطیری نظیر اعمال قوانین در راستای پیشگیری و جلوگیری از هرگونه تخریب زیست محیطی و شکار و صید غیرمجاز، همکاری در اجرای فعالیت های آماربرداری حیات وحش، مدیریت جمعیت جانوران وحشی آسیب رسان، امداد و نجات حیات وحش خشکی و دریایی و… را برعهده دارند. تاریخچه محیط بانی به دهه های نخست قرن معاصر (سال ۱۳۰۷ شمسی) برمی گردد و در نهایت بعد از طی روال تاریخی، چارت تشکیلاتی یگان حفاظت استا نها در سال ۱۳۹۲ مصوب شد.
محیط بانان در این مسیر خطیر، با چالش های متعددی مانند بالا بودن سرانه حفاظتی (براساس آمارهای موجود، مقدار سرانه حفاظتی موجود بالغ بر ۱۰ برابر سرانه حفاظتی استاندارد است)، حقوق کار و مزایای دریافتی ناکافی، وضعیت سختی کار، دشواری شرایط احراز شهادت و جانبازی و… مواجه هستند که در گزارش به آنها اشاره شده است. در این راستا، به دلیل ضرورت حمایت از محیط بانان و جنگلبانان کشور در برابر آسیب های ناشی از تعارضات احتمالی و همچنین لزوم جبران خسارات مالی در قبال صدمات جانی و ضرر و زیان مالی که در راستای انجام وظیفه متحمل می شوند،

براساس استانداردهای موجود سرانه حفاظتی هر محیط بان باید هزار هکتار باشد؛ اما در ایران با توجه به مساحت مناطق و نیز نحوه خدمتی نیروها و تعداد نیروهای اجرائی، سرانه حفاظتی بسیار بالا بوده، به گونه ای که حتی در صورت حضور همه نیروها در نوبت خدمتی، سرانه حفاظتی هر محیط بان حدود ۱۰ هزار هکتار است؛ ولی در خوش بینانه ترین حالت تعداد دوسوم نیروها با توجه به نحوه خدمتی در محل کار خود حضور دارند و براساس این سرانه حفاظتی هر فرد به ۱۶ هزار هکتار افزایش خواهد یافت؛ از ای نرو به دلیل کمبود نیرو و افزایش سطح مناطق حفاظتی، ر حال حاضر سرانه حفاظتی هریک از نیروها با استاندارد جهانی فاصله معناداری دارد و برای برون رفت از وضعیت موجود، باید ضمن استخدام نیرو از تجهیزات نوین در امر حفاظت نیز استفاده شود.

براساس قانون خدمات کشوری هر کارمند باید ۱۷۶ ساعت ماهانه خدمت کند و بر اساس ماده ۳۶ دستورالعمل خدمتی، هر محیط بان باید ۱۸ شبانه روز خدمت و ۱۲ روز استراحت کند؛ بنابراین با توجه به قانون فوق، محیط بان ۴۳۲ ساعت در طول یک ماه در محل کار خواهد بود که در مقابل ۱۷۶ ساعت قانون خدمات کشوری حدودا ۲۵۶ ساعت اضافه خدمت برای محیط بان باید لحاظ شود. این نیروها علی رغم خدمت فراتر از سقف تعیین شده از مزایای اضافه کار برخوردار نبوده و در صورت وجود اعتبار، ماهانه مبالغی به صورت یکسان در بین نیروها توزیع می شود.

یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست در حال حاضر به لحاظ آماری دارای ۵۸۴ دستگاه خودروی مونتاژ و تولید داخل است و در خوشبینانه ترین حالت تنها ۵۰ درصد از این تجهیزات خودرویی قابلیت به کارگیری در مأموریت های محوله را دارند. از طرفی به واسطه نوع فعالیت شبانه روزی نیروها و شرایط نامساعد جغرافیایی و آب و هوایی، اغلب تجهیزات داخلی فاقد کارایی لازم بوده و علاوه بر تحمل هزینه های هنگفت استهلاک، موجب ایجاد اختلال در عملیات تعقیب و گریز می شود. بنابراین این امر و وضعیت بیسیمی بسیار ناکارآمد صدمات جبران ناپذیر و فراوانی را به عرصه های طبیعی و ذخایر ژنتیکی کشور وارد می کند.

نیروهای یگان حفاظت علی رغم مسلح بودن به سلاح سازمانی و انجام عملیات تعقیب و گریز متخلفان و حضور در مناطق تردد اشرار و قاچاقچیان مواد مخدر، سلاح و مهمات و حتی گرو ههای معاند نظام از هی چگونه امتیاز در نظر گرفته شده برای نیروهایی نظامی مبنی بر معافیت پرداخت مالیات حقوق برخوردار نبوده و مانند کارکنان دولت از حقوق دریافتی ایشان مالیات کسر می شود.

« ۲۳ اردیبهشت ماه و ۲۲ مهر به عنوان‌ دو روز جهانی حفاظت از پرندگان مهاجر در سال ۱۴۰۲ نامگذاری شده است»
روز جهانی پرندگان مهاجر امسال بر موضوع آب و اهمیت آن برای پرندگان مهاجر تمرکز خواهد کرد. اکثریت قریب به اتفاق پرندگان مهاجر در طول چرخه زندگی خود به اکوسیستم های آبی متکی هستند. تالاب‌های داخلی و ساحلی، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، نهرها، مرداب‌ها و برکه‌ها همگی برای تغذیه، آشامیدن یا لانه‌سازی و همچنین مکان‌هایی برای استراحت و تغذیه در طول سفرهای طولانی‌شان حیاتی هستند.
متأسفانه، اکوسیستم‌های آبی در سراسر جهان به طور فزاینده‌ای در معرض تهدید قرار می‌گیرند و همچنین پرندگان مهاجری که به آن‌ها وابسته هستند، در حال تهدید هستند. افزایش تقاضای انسان برای آب، همچنین آلودگی و تغییرات آب و هوایی، دخالت های سود جویانه و بهره کشانه از سرزمین تأثیر مستقیمی بر دسترسی به آب سالم و وضعیت حفاظتی بسیاری از پرندگان مهاجر دارد. کمپین روز جهانی پرندگان مهاجر امسال اهمیت آب را برای پرندگان مهاجر برجسته می‌کند و اقدامات کلیدی برای حفاظت از منابع آبی و اکوسیستم‌های آبی را شناسایی می‌کند.

سیامک صدیقی: با بوی لهیده همراه، می افتد توی سرازیری کُند حافظ و تریلی را در بامداد خیابان های تهران، پیش می برد. چشم های خواب زده راننده در تمامی این مسیر تکراری شبانه و در میانه تنهایی و سکوت فقط آرادکوه را می بیند که ۴۰ کیلومتر آن سوتر برای چند هزار تن زباله هر روزه دهان باز کرده است. تریلی، زباله بار زده است و بوی پرپشت چسبناک از لابه لای ۶۵ تن محموله ناهنجار آن، آرام بیدار می شود و سر می خورد در هوای ملایم تهران. عقربه ها خودشان را به حوالی ساعت سه سحرگاه رسانده اند که عربده سرخوش چند جوان از یک سواری عجول، سکوت را از مسیر خواب آلود خیابان می گیرد و به سمت راننده خیز برمی دارد: چطوری آشغالی؟ سواری با همان شتاب دور می شود و این واژه کم حجم با تمام بی حرمتی دامن گیرش گره می خورد به چرخ های تریلی و گیر می کند به دالان های چسبناک گوش راننده… در سراسر مسیر تا خالی کردن زباله در آرادکوه و هفته های بعد با او همراه می شود و آن قدر با او می ماند که وقتی سوار تریلی اش می شوم، پیش از همه چیز این خاطره را با ترکیبی از ریشخند و بغض برایم تعریف می کند.

شمار چشمگیرکامیون‌های حمل زباله اولین چیزی است که حواس چشم ها را با خودش گلاویز می‌کند. کامیونهای ایسوزو دُم به دُم از در شمالی وارد میشوند و در همان مقدمه حضور برای وزن‌کشی روی باسکول میروند. ایسوزوهای شکم پر که اگر سنگینی زبالههاشان به عدد چهار و نیم تن تجاوز نکند، جواز ورود به سکوها را پیدا میکنند. اینجا و همراه با پسماندهای هممرز با تعفن، ایستگاه میانی انتقال پسماند بیهقی است؛ جایگاهی شامه آزار که یک فصل مهم از سفرنامه هر روزه زباله در آن ثبت میشود. نگهبان های ورودی ۲۰۰ بار ورود ایسوزوهای سرشناس شهر را تیک م یزنند تا حجم زباله روزانه به ۷۰۰ تن برسد. اینجا یکی از ۱۱ ایستگاه میانی پایتخت است که همگی نفسهای آخرشان را میکشند؛ نوآوری های روزگار مدرن و واخواهی های دوستداران زمین، سالهای بسیاری است که دست روی زباله گذاشته و حالا پایتخت به سمت بایگان یکردن ایستگاه های میانی و ایجاد مراکز تخصصی بازیافت (ام.آر.اف) رفته است.
راننده تریلی های زباله کش که تمامی شب های سال در تکراری محصور، مسیری ثابت را سه بار تا آرادکوه در جنوبی ترین نقطه تهران م رود و هر بار ۳۰ تن پسماند را با خودش همراه میکند. زباله ها راه می افتند به سمت آرادکوه؛ و ملازمت یک ساعته با همراهان بدبو آغاز م شود. توی اتاقک کابین شلختگی جنجال می کند؛ ظرف غذای نیم مانده شام و لیوا ن های قهوه- ماسیده بلاتکلیف همه جا رها شده اند. پلاستیک های تخمه و پوست های پراکنده آن، فلاسک خسته چای، قوطی کم جثه قهوه، چیپس های خانگی و میوه های قاچ شده.

« مرکز پردازش و دفع پسماند آرادکوه » یک تابلوی رنگ پریده ممتد است که تریلی سرش را به سوی ورودی آن خم میکند و به سمت بوی غلوشده گندید های میرود که تمام قد به پیشواز آمده است. اینجا منزلگاه هفت هزار تن زباله روزانه تهرانی هاست. سفرنامه آشغال با رسیدن به سکوی تخلیه به انتها میرسد و تریلی، بارش را میان زباله ها خالی میکند. لا به لای پشته های عظیم زباله، تریلی های دیگری هم می آیند و می روند و همگی دومین سفر تکراری امشبشان را به پایان برده اند. ابراهیم جایی در میانه بوی خی زبرداشته پوسیده، سیگار م یکشد؛ دو هزا رو ۹۲۰ شب زباله آورده است؛ معادل عدد حیر ت آور هش تهزا رو ۷۶۰ سفر به آرادکوه.

متن بالا بخشی از گزارش تهیه شده با عنوان “زباله کشی در هیاهوی خواب و خیابان های تکراری تهران” بود. متن کامل آن را می‌توانید در صفحه 10 روزنامه شرق چاپ 9 اردیبهشت 1402 بخوانید.